تأثیرگذارى صحنه بر "شخصیّت" در داستان ‏هاى "مخزن‏ الأسرار نظامى"

Authors: not saved
Abstract:

تأثیر و تأثّر بین عناصر ساختارى داستان، به علّت آمیختگى ذاتى آن‏ها با یک‏دیگر، امرى طبیعى است، امّا در این میان، ارتباط بین برخى عناصر، از اهمیّت ویژه‏ترى برخوردار است؛ عنصر "شخصیّت" به عنوان یکى از اصلى‏ترین عناصر ساختارى داستان‏ها، معمولاً به نوعى خاص، با عنصر "صحنه" ارتباط مى‏یابد. "نظامى گنجوى" در کتاب "مخزن‏الأسرار" خود براى بیان مفاهیم عمیق اخلاقى و فلسفى، از فنّ داستان بهره گرفته، به همین دلیل، داستان‏هاى او از عناصر ساختارى متنوعى برخوردارند. در این تحقیق، با بررسى داستان‏هاى "مخزن‏الأسرار" و توجّه به دو عنصر "صحنه" و "شخصیّت" در این داستان‏ها، تلاش شده تا چگونگى ارتباط و التزام بین مؤلّفه‏هاى یادشده، بیش‏تر شناخته‏شود. از این رو، بحث‏هاى مقدّماتى مقاله، به انواع شخصیّت‏پردازى‏ها و صحنه‏سازى‏ها در "مخزن‏الأسرار" مى‏پردازد و سپس تأثیرگذارى صحنه‏هاى داستانى بر تنوّع شخصیّت‏ها، مورد توجّه قرار مى‏گیرد و سرانجام بررسى‏هاى مذکور به آن‏جا منتهى مى‏شود که بدانیم هرچند تأثیرپذیرى یادشده، به معناى شکل‏گیرى تمام و کمال شخصیّت، در اثر حضور در صحنه‏ها نیست، امّا به هر حال، صحنه‏ها و فضاسازى‏هاى داستانى، در داستان‏هاى منظوم "مخزن‏الأسرار"، گاهى عامل معرّفى شخصیّت‏ها مى‏شود یا این‏که به طرق مختلف، شخصیّت‏ها را دچار دگرگونى و تحوّل مى‏نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جلوه ‏هاى سخنورى در پنج ‏گنج نظامى

بازتاب سخن و اهمیّت آن، از آغاز تا کنون در آثار شاعران و نویسندگان، شایسته تأمّل است. در این میان نظامى گنجوى، شاعر داستان‏پرداز قرن ششم هجرى، در منظومه‏هاى پنج‏گانه خویش به سخن، شعر و شاعرى با دیدى انتقادى نگریسته؛ هرچند آراء و نظریّات او به صورت پراکنده در اشعارش جلوه‏گر شده است لیکن مى‏توان با گردآورى آن ابیات به ژرفاى بنیاد فکرى او درباره ماهیّت سخن پى برد. در این جستار سعى شده است با آوردن مق...

full text

مقایسه ساختار تشبیهات مخزن الأسرار و مطلع الأنوار

در این مقاله تشبیهات مخزن الأسرار و مطلع الأنوار، از وجوه مختلفِ بلاغی؛ یعنی موضوعی، طرفین تشبیه،  زاویة تشبیه، ساختار شکلی، وجه شبه، ادات، حسی، عقلی و انتزاعی بودن، تشبیهات گسترده و فشرده، مفرد و مرکب بودن، بررسی، دسته بندی و مقایسه و پس از تطبیق تشبیهات هر دو شاعر، تحلیلی آماری و علمی از آن ارائه شده است. مسألۀ اصلی پژوهش بررسی و مقایسۀ تشبیهات این دو اثر از وجوه مذکور است، زیرا تشبیه یکی از م...

full text

فرهنگ مضمونی مخزن الأسرار نظامی

با تأملی بر اشعار مخزن الأسرار نظامی در این تحقیق، دریافتیم که این اشعار، دارای مضامینی با محتوای عناصر طبیعی، تعالیم اخلاقی، حکمی، فلسفی و عارفانه هستند. نظامی از جمله شاعران تأثیر گذاری است که در تاریخ ادبیات ذوقی و شعری ایران، آمیزه ای از حکمت و عرفان را در کنار یکدیگر قرار داده است؛ لذا بر آن شدیم تا پژوهشی در خصوص مضمون پردازی و مضامین عمده ی مخزن الأسرار، در قالب فرهنگ مضامین به صورت مدخل...

کارکرد هنری صحنه و صحنه¬پردازی در داستان حضرت سلیمان(ع) براساس سوره مبارکه نمل

صحنه‌ی داستان، بیانگر زمان، مکان و محیطی است که عمل داستانی در آن به وقوع می­پیوندد. صحنه در داستان از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا داستان حتماً باید در جایی اتفاق بیفتد و در زمانی به وقوع بپیوندد. داستان حضرت سلیمان(ع) نیز نه تنها جزء داستان­هایی است که در آن صحنه و صحنه­پردازی اهمیت بسیاری دارد، بلکه از این منظر، هنری­تر از داستان­های بشری، ایفای نفش کرده است؛ به طوری­که هم بر رفتار شخصیت‌ه...

full text

شخصیت ‏پردازى در حکایت‏ هاى مرزبان‏ نامه

پژوهش حاضر، حکایت‏ هاى مرزبان‏نامه را با توجّه به عنصر شخصیت‏پردازى در متون روایى، مطابق آراءِ روایت‏شناسان بررسى مى‏کند. هدف این پژوهش آن است تا نشان دهد در شخصیت‏پردازى متون روایى از چه عناصر و ابزارهایى استفاده مى‏شود؟ آیا مى‏توان شیوه‏هاى شخصیت‏پردازى وراوینى را با آراءِ روایت‏شناسان معاصر مطابقت داد؟ در پیکره اصلى مقاله، به چیستى شخصیت و شخصیت‏پردازى، اهمّیّت آن در متون داستانى اشاره مى‏شود. در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 8

pages  105- 124

publication date 2012-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023